Jednym z najważniejszych podzespołów każdego samochodu jest skrzynia biegów. Wpływa ona zarówno na komfort jak też bezpieczeństwo jazdy. Dodatkowo właściwie działająca skrzynia biegów będzie wpływała również na możliwość optymalizowania wykorzystania mocy silnika samochodowego.
Rodzaje skrzyń biegów
Na rynku samochodowym można obecnie wyróżnić różne typy skrzyń biegów. Wynika to z postępu, który w tym względzie następował w produkcji samochodów. Poszczególne skrzynie biegów opierają się na różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych. Łączy je spełnianie tego samego zadania podczas użytkowania pojazdu. Wyróżnić można:
– manualne skrzynie biegów,
– automatyczne skrzynie biegów,
– sekwencyjne skrzynie biegów.
Celem działania każdego typu skrzyni biegów jest zapewnienie możliwości optymalnego wykorzystania mocy silnika poprzez działanie specyficznego mechanizmu, który pozwala zmieniać przełożenia. Skrzynia działa jako element pośredniczący pomiędzy kołami zębatymi a silnikiem samochodu. W każdym podzespole tego typu znajduje się zespół kół zębatych, które poprzez spójne działania pozwalają zapewnić uzyskanie odpowiedniej prędkości jazdy dla prawidłowych obrotów silnika. Konkretne zazębienia zastosowanych w skrzyniach kół zębatych nazywane są biegami.
Manualna skrzynia biegów
Jednym z typów skrzyń biegów jest manualna. Jest to skrzynia nazywana inaczej mechaniczną. Bardzo często spotyka się ją jako jedyne dobre rozwiązanie. Skrzynia taka składa się z zespołu kół zębatych, które osadzone są na specjalnych wałkach. W wałkach zastosowany jest odpowiedni mechanizm ich przesuwania się. Działanie mechanizmu przesuwania się wałków jest w stanie zapewnić połączenie ze sobą odpowiednich par trybów, które realizują wybrane przez kierowcę przełożenie. Kierowca wybiera bieg, który pozwala jechać na wybranym przełożeniu.
Do różnic, które występują pomiędzy manualnymi a automatycznymi skrzyniami biegów można zaliczyć sposób wyboru przełożenie. W tym względzie budowa skrzyni biegów jest bardzo ważna. Manualna skrzynia sprawia, że zmiana biegów odbywa się w sposób ręczny. Zmiana biegów może następować w sposób płynny, gdyż koła zębate są wyposażone w specjalne przesuwki oraz synchronizatory. Gdy kierowca rusza manetką skrzyni biegów owe przesuwki i synchronizatory wyrównują prędkości obrotowe zazębianych trybów. W skrzyniach manualnych stosowane są, także łożyska. Na nich osadzone są wałki, a także uszczelniacze. Zastosowanie uszczelnień pozwala zapobiegać wyciekaniu zawartego w skrzyniach oleju. Dodatkowo w skrzyniach manualnych zamontowany jest czujnik włączenia biegu wstecznego, który aktywuje światła cofania.
Automatyczna skrzynia biegów
Innym typem skrzyń biegów jest automatyczna skrzynia. Takie skrzynie biegów są popularne szczególnie wśród kierowców, którzy poruszają się po dużych miastach, gdzie często występują korki uliczne. Na zatłoczonych ulicach w samochodzie z automatyczną skrzynią biegów kierowca nie jest zmuszony do ręcznego ich zmieniania, a także używania sprzęgła. W samochodach z automatycznymi skrzyniami biegów najczęściej nie występują sprzęgła lub stosowane są specjalne ich rodzaje takie jak hydrokinetyczne.
Sekwencyjne skrzynie biegów
Do szczególnych typów skrzyń biegów zaliczają się te sekwencyjne. Taka skrzynia biegów bywa nazywana potocznie półautomatyczną. Cechą charakterystyczną takich skrzyń biegów jest to, że łączą w sobie cechy tych manualnych oraz automatycznych. Na takie skrzynie biegów decydują się kierowcy, którzy chcą samodzielnie zadbać o wybór odpowiednich przełożeń. Biegi mogą być zmieniane za pomocą zarówno drążka, jak też łopatki umieszczonej przy kierownicy. Podobnie jak w skrzyniach automatycznych przy tych półautomatycznych nie stosuje się sprzęgła. Natomiast w takich skrzyniach montowane są mikroprocesory, które wykorzystują działania siłowników lub pomp. Do różnic pomiędzy automatycznymi oraz sekwencyjnymi skrzyniami biegów można zaliczyć to, że nie można dokonać przeskoku o kilka przełożeń. W półautomatycznej skrzyni konieczne jest dokonania zmiany biegów po kolei.
